ادراک و بازنمایی زمان در رمان ایرانی (مطالعة موردی دهة 80 شمسی)

نویسندگان

ناصرالدین غراب

هنگامه مظلومی

چکیده

این پژوهش، با تکیه بر مفروضات گفتمان مطالعات فرهنگی، بر این باور است که درکی که انسان‏ها از «زمان» دارند نه ذاتی و جهان شمول، بلکه درکی برساخته و فرهنگی است؛ بدین معنی که هر فرهنگ صورت بندی(های) ویژة خود از زمان را شکل می‏دهد و به افراد ارائه می‏نماید. بر این اساس، پژوهش پیش‏ رو در صدد است به بررسی صورت بندی فرهنگ ایرانی از زمان در چند رمانِ ایرانیِ دهة 80 شمسی بپردازد و با به‏کارگیری روش تحلیل تماتیک در پی توصیف آن است که زمان در رمان‏های مذکور چگونه و در پیوند با چه مفاهیمی صورت‏بندی و بازنمایی شده است. نتایج به‏دست‏آمده نمایشگر دو الگوی آگاهی زمانی متفاوت در متن رمان‏هاست: الگوی اول شامل زمانی دایره‏ای و دربرگیرندة چرخه‏های متداخلی از «گذشتة بازگشتی» و «حال تکراری» است؛ الگوی دوم فهمی آینده محور و خطی از زمان را مطرح می‏کند که در بستر آن مفاهیم حال و آینده بر مفهوم گذشته غالب می‏شوند. در متن رمان‏ها دو الگوی مذکور در شکل دو‏گانه ای متضاد ظهور می‏کند که در آن الگوی اول بر الگوی دوم غلبه می یابد و دومی را در هیئت «دیگریِ» خود بازمی ‏شناسد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

چگونگی ادراک و بازنمایی زمان در رمان ایرانی (مطالعه موردی دهه 80 شمسی)

زمان پدیده ای است که به قالب حواس پنجگانه درنمی آید. از این رو اغلب به مفهومی دیرفهم و رازآلود بدل گشته، از نظرها پنهان مانده و یا طبیعی، پیشینی و جهانشمول انگاشته می شود.اما در حوزه علوم انسانی نظریاتی در باب زمان وجود دارند که نشان می دهند فرهنگ های گوناگون صورتبندی های متفاوتی از زمان را شکل می بخشند و تعاریف و ادراک ویژه ای از زمان ارائه می دهند. با بذل توجه به این دست از نظریات که ادعا دار...

بررسی مهارت های تفکر انتقادی در رمان های برگزیدة نوجوان فارسی دهة 80 براساس فهرست پیتر فاسیونه

پژوهش حاضر به بررسی مهارت های تفکر انتقادی در رمان های نوجوان تألیفی - گروه سنی د و ه - در دهة 80 شمسی پرداخته است. نمونه های این پژوهش در قالب دوازده رمان نوجوانان، به صورت هدفمند و طبق نظر 26 نفر از متخصصان ادبیات کودک انتخاب شده است. روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی قیاسی است. تحلیل رمان ها بر اساس مهارت های تفکر انتقادی فاسیونه است که شامل شش مهارت تفسیر، تحلیل، ارزشیابی، استنباط، توضیح و خودتن...

متن کامل

تحلیل نظام‌مند پژوهش‌های سبک زندگی بعد از دهة 80

در سال­های اخیر سبک زندگی به‌عنوان یک ساز و کار بروز تفاوت­های ذائقه افراد در چگونگی گذران اوقات فراغت، مدیریت بدن و مصرف فرهنگی، توسط متخصصان رشته­های مختلف به‌ویژه علوم اجتماعی برای برنامه‌ریزی و سیاستگذاری توجه شده است. شناخت روند پژوهش­های انجام شده با تمرکز بر کم و کیف دانش تولید شده در این حوزه از اهداف این مقاله بوده است. برای دستیابی به این‌منظور، 59 منبع علمی؛ مقاله، پایان‌نامه و کتاب ...

متن کامل

بررسی و مقایسة هویت اجتماعی زن در رمان‌های نخبه‌گرا و عامه‌پسند زن‌نگار در دهة هفتاد شمسی

هویت ­یکی از مؤلفه­های حیات و محصول تلاش انسان برای معنی بخشی به زندگی است. شناخت هویت اجتماعی یک جامعه با مطالعة آثار هنری آن میسر می­شود. رمان، به منزلة یک فرم هنری مدرن بر اساس نظریة بازتاب، برگردانی از زندگی اجتماعی است که در دوران معاصر، زنان در آن سهم انکارناپذیری داشته­اند. به همین سبب با استفاده از رویکردهای مدرن جامعه­شناسی می­توان به بررسی متون ادبی پرداخت و به این ترتیب به شناخت هویت...

متن کامل

بازنمایی خود و دیگری در رمان فارسی: خود ایرانی و دیگری غیر ایرانی در سه رمان تنگسیر، سووشون و همسایه‏ ها

چگونگی بازنمایی خود و دیگری، همواره در کانونِ توجهِ پژوهشگرانِ عرصه‏ های گوناگون و به‏ طور ویژه، نشانه ‏شناسی و تحلیلِ گفتمان، بوده ­است. هدفِ پژوهش حاضر، بررسی چگونگی بازنمایی خود ایرانی و دیگری غیر ایرانی در رمان‏هایی است که در سال‏های 1961 تا 1978 به رشتة تحریر درآمده ‏اند. همچنین، این مقاله در پی پاسخ­گویی به این پرسش است که آیا در رمان‏های این دوره، تقابل خود/دیگری با...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
جامعه شناسی هنر و ادبیات

ناشر: دانشکده علوم اجتماعی

ISSN

دوره 7

شماره 1 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023